Kącik logopedyczny
Jak wspierać rozwój mowy dziecka?
Stop zmiksowanemu jedzeniu
95 % roczniaków, które jedzą tylko papki, a także dwu- oraz trzylatków, które nie gryzą pokarmów stałych ma lub będzie miało wady wymowy i/lub inne problemy z nadwrażliwością jamy ustnej. Podczas gryzienia pracują te same mięśnie co podczas mówienia. Dlatego jest ono tak ważne.
Stop jedzeniu przed telewizorem
Małe dziecko, które jedząc, ogląda TV, nie koncentruje się na jedzeniu, je niedbale i niedokładnie przeżuwa jedzenie. Oznacza to, że jedząc, niedokładnie ćwiczy mięśnie twarzy potrzebne do prawidłowego wypowiadania głosek, czyli narażone jest na większe prawdopodobieństwo wystąpienia wad wymowy.
Stop smoczkom po 1 roku życia
Wychowanie bez smoczka bądź maksymalne skrócenie czasu jego stosowania u dziecka (do 1 r. ż.) chroni zgryz przed problemami ortodontycznymi, a wtórnie niweluje problemy związane z rozwojem mowy i komunikacji (m. in. nieprawidłowy tor oddechowy, wady wymowy).
Stop urządzeniom cyfrowym dla małych dzieci
Urządzenia cyfrowe (telewizory, komputery, smartfony, tablety, a także zabawki interaktywne) blokują rozwój językowy dziecka. Lewa półkula mózgu jest ściśle związana z nabywaniem przez człowieka mowy. Podczas oglądania przez dziecko telewizji czy też grania w grę na smartfonie mamy, uaktywnia się półkula prawa - blokując przy tym działanie lewej, tym samym uniemożliwiając prawidłowy rozwój mowy. Dziecko ignoruje głos rodziców, nie czuje potrzeby komunikowania się. Dochodzi do opóźnionego rozwoju mowy.
Jak do tego nie dopuścić?
Nie pozwól, by Twoje dziecko korzystało z tego typu urządzeń do minimum 3. roku życia lub dłużej jeśli u dziecka widoczne jest opóźnienie rozwoju mowy (nie mówi, mówi mało).
Podczas zabaw i rozmów z dzieckiem wyłącz telewizor, komputer.
Organizuj dla dziecka ciekawe aktywności, pobudzające rozwój mowy.
Animowaną bajkę w laptopie zastąp codziennym czytaniem.
Jeżeli już zdarzy się, że dziecko korzysta z takiego urządzenia, bądź przy tym obecny, nadzoruj, co dziecko ogląda/ robi i rozmawiaj z nim, po chwili zaproponuj dziecku inną, atrakcyjną aktywność.
Drodzy rodzice oraz opiekunowie
Często do mnie mówcie! Opowiadajcie o tym co wspólnie robimy, naśladujcie dźwięki otaczającego mnie świata, nazywajcie rzeczywistość.
Powtarzajcie razem ze mną samogłoski, sylaby i słowa, abym utrwalał to, co już umiem oraz poznawał nowe słowa.
Modulujcie głosem, aby Wasza wypowiedź była dla mnie ciekawsza, a przekazywane emocje zrozumiałe.
Wspierajcie swoje wypowiedzi mimiką i gestami.
Patrzcie mi w oczy, kiedy do mnie mówicie.
Śpiewajcie mi piosenki, recytujcie wierszyki i rymowanki.
Używajcie prostych słów i krótkich zdań.
- Pamiętajcie, aby Wasza mowa była wyraźna, poprawna, bez spieszczeń. Jesteście dla mnie wzorem i chcę mówić tak jak Wy.
Ćwiczymy mowę w domu
Rady dla rodziców:
1. Stały kontakt z logopedą
Terapia logopedyczna bez rodzica nie przyniesie efektów. Logopeda na początku terapii bada dziecko, diagnozuje je i wskazuje rodzicom rodzaj ćwiczeń, które trzeba kontynuować w domu. Rodzicu! Bądź w stałym kontakcie z logopedą, aby na bieżąco kontrolować postępy dziecka.
2. Motywacja
Ponoć najtrudniej zmotywować do ćwiczeń nie dzieci, ale rodziców! Postaraj się wygospodarować określoną ilość czasu w tygodniu na ćwiczenia z dzieckiem. Jeśli motywacja spada, warto poszukać nowych materiałów, ciekawych zabaw i ćwiczeń lub poprosić o pomoc logopedę. Własnoręcznie przygotowane lub wymyślone aktywności również pomogą rozbudzić motywację dziecka.
3. Nagrody
Rodzicu! Pamiętaj, że dziecko ciężko pracuje, aby nauczyć się nowego sposobu mówienia. Chwal je nawet za najdrobniejsze osiągnięcie, ciesz się jego sukcesami. To dla dziecka największa nagroda i niezwykła motywacja. Możecie też stworzyć plan, w którym po każdych wspólnych ćwiczeniach uzupełnicie jedno okno. Komplet zapełnionych okienek pozwoli maluchowi np. swobodnie zadecydować w co sie pobawicie lub jak spędzicie wolne popołudnie.
4. Zasada małych kroków
Krótkie, ale częste ćwiczenia są znacznie skuteczniejsze od tych długich i sporadycznych. Czas trwania ćwiczeń powinien być dostosowany do aktualnych możliwości dziecka i jego dziennej kondycji - gdy jest ono wypoczęte i chętne możecie popracować dłużej, gdy czuje się zmęczone, wystarczy kilka minut.
5. Systematyczność
Terapia logopedyczna to nie "czary-mary". To systematyczne ćwiczenia nowych nawyków artykulacyjnych. Rodzicu, ćwicz z dzieckiem codziennie, najlepiej o określonej porze dnia (np. po obiedzie, przed dobranocką).
6. Łap okazję
Wykorzystuj każdą okazję podczas codziennych zabaw i zajęć do utrwalania poprawnej wymowy, np. na zakupach pobawcie się w szukanie produktów zawierających ćwiczoną głoskę; na spacerze dmuchajcie razem dmuchawce, a w kąpieli bańki mydlane.
7. Nauka poprzez zabawę
Wybierz dla dziecka najbardziej atrakcyjną formę ćwiczeń. Wykorzystuj ulubione zabawki, które np. będą ćwiczyły razem z Wami. Możesz użyć przygotowanych z dzieckiem materiałów (pokolorowanych przez nie obrazków, zbudowanych z kloców budowli) lub też wykorzystać gotowe książeczki. Zaangażuj się w zabawę, bądź autentyczny, wtedy dziecko z pewnością będzie chciało w niej uczestniczyć. Wasz wspólnie spędzony czas to dla dziecka największy dar, a przy okazji budowanie więzi rodzinnej.
8. Cierpliwość
Nie zniechęcaj się, nie widząc natychmiastowych efektów. Pamiętaj, że na rezultaty musicie zapracować. Czasem mija sporo czasu zanim pojawią się pierwsze osiągnięcia. Wasza praca zaowocuje piękną mową Twojego dziecka, a czas - tak czy inaczej - upłynie. Jeśli próba prawidłowego wyartykułowania głoski kolejny raz kończy się niepowodzeniem, powiedz: "Nic się nie stało, spróbuj jeszcze raz." Pozwól dziecku popełniać błędy, to nieodłączna część procesu terapeutycznego.
9. Indywidualne podejście
Nie zawstydzaj dziecka mówieniem typu: "Taki duży chłopak, a tak brzydko mówi". Przynosi to duże szkody dla rozwoju psychicznego maluszka. Krytyka i porównywanie do innych to podcinanie skrzydeł i demotywowanie. Każde dziecko jest inne, wyjątkowe i potrzebuje wyjątkowego podejścia.
10. Dobry przykład
Ćwicz razem z dzieckiem! W domu to Ty jesteś nauczycielem i wzorem do naśladowania. Robienie śmiesznych minek przed lustrem, nie tylko pomoże ćwiczyć buzię, ale doskonale wzmocni Wasze więzi. Postaraj sie mówić wyraźnie, gdyż to dzięki Twojej prawidłowej wymowie terapia może być o wiele bardziej efektywna.
Powodzenia!
Opracowanie:
Logopeda: mgr Jolanta Idzikowska